Sağlıklı beslenme dendiğinde en sık karşılaştığımız kelimelerden bazıları “diyet”, “perhiz” ve “rejim”dir. Günlük konuşmalarda çoğu zaman birbirinin yerine kullanılsalar da, aslında bu kavramların hem anlamları hem de kullanım amaçları birbirinden farklıdır. Kimi zaman bir sağlık sorunu nedeniyle yapılan kısıtlamaları, kimi zaman da kilo verme hedefini ifade edebilirler. Peki bu üç terim ne anlama gelir ve aralarındaki farklar nelerdir? Gelin birlikte inceleyelim.
Diyet, genellikle yalnızca kilo verme amacıyla yapılan kısıtlamalar olarak düşünülse de, aslında çok daha geniş bir kavramdır. Bir bireyin günlük hayatında düzenli olarak tükettiği tüm yiyecek ve içecekleri ifade eder. Dolayısıyla “diyet” kelimesi, yalnızca zayıflama odaklı rejimleri değil, sağlık, yaşam tarzı ya da özel ihtiyaçlara göre şekillenen tüm beslenme biçimlerini kapsar. Diyet, kişisel hedeflere ve vücut ihtiyaçlarına göre değişebilir; örneğin bazı kişiler için performans artırıcı, bazıları içinse hastalık önleyici ya da tedavi edici bir işlev görebilir.
Vejetaryen diyet: Et ürünlerinin tüketilmediği, bitkisel kaynaklı beslenme biçimi.
Ketojenik diyet: Karbonhidratların çok düşük, yağın yüksek olduğu bir beslenme planı.
Glutensiz diyet: Gluten proteinine hassasiyeti olan bireyler için buğday, arpa, çavdar gibi tahıllardan uzak durulan diyet.
DASH diyeti: Hipertansiyonu kontrol altına almak için geliştirilmiş, sodyum sınırlı beslenme modeli.
Akdeniz diyeti: Zeytinyağı, balık, sebze ve tam tahılların ağırlıkta olduğu sağlıklı yaşam diyeti.
Unutulmamalıdır ki, her bireyin ihtiyaçları farklıdır. Bu nedenle ideal diyet, kişiye özel ve sürdürülebilir olmalıdır.
Perhiz, halk arasında genellikle “diyet” ile eş anlamlı kullanılsa da, aslında tıbbi bir zorunluluk sonucu uygulanan beslenme kısıtlamalarını ifade eder. Yani perhiz, belirli bir hastalığın tedavisine ya da kontrol altına alınmasına yardımcı olmak için doktor veya diyetisyen tarafından önerilen sınırlı beslenme programıdır. Amaç, hastalığın seyrini hafifletmek, komplikasyonları önlemek veya semptomları azaltmaktır.
Şekersiz perhiz: Diyabet hastalarının kan şekerini dengede tutmak için şeker ve basit karbonhidratlardan uzak durmaları.
Tuzsuz perhiz: Yüksek tansiyon hastalarının sodyum alımını sınırlandırarak kan basıncını kontrol altına almaları.
Yağsız perhiz: Karaciğer yağlanması veya safra kesesi sorunları yaşayan bireylerin doymuş yağları sınırlamaları.
Glütensiz perhiz: Çölyak hastalarının buğday, arpa ve çavdar gibi gluten içeren besinleri tüketmemeleri.
Perhiz, tıbbi gözetim altında uygulanmalı ve bireyin sağlık durumu göz önünde bulundurularak planlanmalıdır.
Rejim, Fransızca kökenli bir terim olup aslında “düzen” anlamına gelir. Tıbbi literatürde "yaşam düzeni" ya da "beslenme düzeni" olarak geçse de, halk arasında genellikle kilo verme amacıyla yapılan beslenme kısıtlamaları için kullanılır. “Rejim yapıyorum” ifadesi, çoğu zaman kalori azaltılmış bir diyete başlandığını anlatır.
“Rejime başladım”: Kilo verme sürecine girildiğini belirtir.
“Rejim yapıyorum”: Genellikle düşük kalorili, yağsız, şekersiz bir beslenme programı uygulanıyor anlamına gelir.
“Rejim bozdum”: Diyet kurallarının dışına çıkıldığını ifade eder.
Tıbbi anlamda rejim; yalnızca kilo verme değil, sağlıklı yaşamı destekleyen sürdürülebilir bir beslenme düzenini ifade etmeli, kişiye özel hedeflerle planlanmalıdır.
Günlük dilde birbirinin yerine kullanılsa da “diyet”, “perhiz” ve “rejim” kavramları aslında farklı anlamlar taşır. Bu farkları bilmek, hem doğru ifade kullanmak hem de kişisel sağlık hedeflerine daha bilinçli yaklaşmak açısından önemlidir. Diyet daha geniş kapsamlı ve bireyin genel beslenme düzenini ifade ederken, perhiz tıbbi bir zorunluluğa dayanır. Rejim ise genellikle kilo verme amacıyla yapılan sınırlı beslenme programlarını ifade eder.
Temel farkları aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
Özetle:
Diyet, sağlıklı yaşam için sürdürülen genel beslenme düzenini kapsar.
Perhiz, sağlık problemi nedeniyle özel olarak uygulanır.
Rejim, kilo kontrolü için kalori kısıtlaması içeren daha dar kapsamlı bir plandır.
İpucu:
Rejim ile diyet arasındaki fark, en temelde amaçlarına dayanır: Rejim çoğunlukla zayıflamaya yöneliktir, diyet ise bireyin tüm yaşam tarzını kapsayan bir beslenme yaklaşımıdır.
Alo Diyet olarak, her bireyin farklı ihtiyaçları ve hedefleri olduğunun bilinciyle kişiye özel planlar oluşturuyoruz. Danışanlarımızdan bazıları için hedef kilo vermekse, onlara özel kalori kontrollü kilo verme paketleri sunuyoruz. Bazıları içinse hipertansiyon, insülin direnci, çölyak hastalığı veya gıda intoleransları gibi sağlık durumlarına yönelik perhiz planları hazırlıyoruz. Aynı zamanda, genel sağlığını korumak ya da daha dengeli beslenmek isteyen bireyler için sürdürülebilir diyet düzenleri oluşturuyoruz. Hangi ihtiyaçtan yola çıkılırsa çıkılsın, yaklaşımımız daima bilimsel temellere dayalı, dengeli ve uzun vadede sürdürülebilir bir beslenme alışkanlığı kazandırmak üzerinedir. Alo Diyet’in özenle hazırlanmış beslenme paketlerini incelemek için şimdi göz atın.